Zakres obowiązków i plan dnia opiekunki osób starszych

Praca opiekunki osób starszych nie należy do najłatwiejszych, wymaga bardzo dobrych kwalifikacji i doświadczenia, a przy tym stałego, pełnego zaangażowania w wykonywane obowiązki. Bardzo dobrą praktyką – tak dla opiekunki, jak i dla osoby podopiecznej – jest ułożenie dokładnego harmonogramu, zgodnie z którym będą realizowane wszystkie czynności w danym dniu. Co należy w nim uwzględnić?

Czym jest harmonogram dnia i dlaczego warto go mieć?

Harmonogram dnia to nic innego jak spis wszystkich obowiązków, które opiekun seniora powinien wykonać w danym dniu o danej godzinie. Niektóre z tych obowiązków to pozycje powtarzające się codziennie, inne będą pojawiać się raz na jakiś czas. Dlaczego warto posiadać taki plan?

- Dobrze opracowany harmonogram to ogromne ułatwienie zarówno dla opiekuna, jak i dla osoby, którą się opiekuje – wyjaśnia przedstawiciel agencji Prestige24h.pl, specjalizującej się w pośrednictwie pracy dla opiekunów na terenie Niemiec. – Opiekunowi z pewnością ułatwia on zorganizowanie swojej pracy oraz czasu na niezbędny odpoczynek. Przykładowo, jeśli w harmonogramie na jeden z dni znajduje się okienko na odwiedziny członków rodziny lub sesję z fizjoterapeutą, opiekun może zawczasu zaplanować sobie inne zajęcia, choćby zrobienie zakupów na kolejne dni, czy sprzątanie. W ten sposób można dużo skuteczniej wykorzystać dostępny czas i uniknąć sytuacji, kiedy po prostu nie wiadomo, czym się zająć. Ponadto w harmonogram wpisane są wszystkie ważne wydarzenia, o których opiekunowi nie wolno zapominać – na przykład wizyty lekarskie, badania, przyjmowanie leków i tym podobne.

Stały rozkład dnia to również duże ułatwienie dla podopiecznych, rutyna bowiem wprowadza pewien porządek, daje poczucie bezpieczeństwa i pozwala uniknąć stresu. Jest to szczególnie ważne w przypadku seniorów cierpiących na choroby otępienne – demencję, chorobę Alzheimera – którym często towarzyszy dezorientacja.

Zakres obowiązków opiekuna

Praca opiekuna osoby starszej obejmuje szeroki wachlarz obowiązków, związanych zarówno z zaspokajaniem podstawowych potrzeb fizjologicznych, jak i troską o stan psychofizyczny podopiecznego. Kształt harmonogramu dnia w każdym przypadku wygląda nieco inaczej, co wynika z faktu, że każda osoba starsza ma swoje indywidualne potrzeby i wymagać będzie innego zaangażowania ze strony opiekuna. W niektórych przypadkach opiekun będzie musiał być obecny przy niej na każdym kroku, w innych nie jest to wymagane. Przykładowy rozkład dnia w pracy opiekuna może wyglądać następująco:

• Budzenie podopieczne o ustalonej z góry godzinie.
• Pomoc w codziennej toalecie oraz ubraniu się.
• Dopilnowanie przyjęcia lekarstw.
• Przygotowanie śniadania zgodnego z dietą i – jeśli jest taka potrzeba – karmienie podopiecznego.
• Poranna gimnastyka.
• Wizyta Pflegendienst – np. w celu wykonania zastrzyków (opiekun, który nie ma odpowiedniego przygotowania, nie może wykonywać ich samodzielnie).
• Czas na relaks podopiecznego – opiekun może wtedy np. jechać na zakupy.
• Zaplanowane aktywności, np. spacer.
• Przygotowanie i podanie obiadu.
• Ponowne dopilnowanie przyjęcia lekarstw.
• Czas wolny dla opiekuna – podczas przerwy senior ponownie może mieć swój czas na relaks.
• Sprzątanie otoczenia podopiecznego, mycie naczyń i inne obowiązki związane z utrzymanie gospodarstwa domowego.
• Przygotowanie i podanie kolacji.
• Wieczorna toaleta.
• Przygotowanie podopiecznego do snu.

Po wykonaniu wszystkich czynności w ramach harmonogramu opiekun ma czas dla siebie.

O czym pamiętać przygotowując harmonogram?

Dobry harmonogram pracy opiekuna powinien uwzględniać zarówno potrzeby podopiecznego, jak i możliwości opiekuna. Przygotowując rozkład dnia, trzeba pamiętać, że osoby starsze często mają swoje specyficzne przyzwyczajenia, dotyczące między innymi pór spożywania posiłków czy oglądania telewizji – zmiana tych przyzwyczajeń jest właściwie niemożliwa, a próba wymuszenia dostosowania się może skończyć się ostrym konfliktem. Dlatego tworzenie harmonogramu koniecznie należy rozpocząć od rozmowy z podopiecznym oraz jego rodziną w celu ustalenia pewnych stałych punktów planu dnia. Podobnie wygląda kwestia wydarzeń takich jak badania czy wizyty pielęgniarskie. Jeśli przejmujemy opiekę nad seniorem po innym opiekunie, warto porozmawiać również z nim i ewentualnie skorzystać z już ustalonego rozkładu pracy. Z drugiej strony pamiętajmy, że harmonogram ma służyć usprawnieniu pracy, a nie być ograniczeniem, któremu trzeba się bezwzględnie podporządkować – jeśli, przykładowo, przygotowanie posiłków zajmuje nieco więcej czasu, niż pierwotnie założyliśmy, nic się nie stanie, jeśli trochę zmodyfikujemy harmonogram, by lepiej nam służył. To zupełnie normalnie, że przez pierwszych kilka dni harmonogram będzie testowany i aktualizowany do konkretnych warunków pracy. Nawet kiedy mamy perfekcyjnie doprecyzowany plan, powinniśmy traktować go w sposób elastyczny i dopasować wykonywane czynności do warunków zewnętrznych i stanu podopiecznego. Wychodzenie na zaplanowany z góry spacer w sytuacji, kiedy na zewnątrz leje deszcz jest bardzo złym pomysłem, czas ten należy spożytkować w inny sposób.