Czym jest opłata recyklingowa i kto ją uiszcza?

Rzeczywiste działania, które prowadzą do poprawy stanu planety i walki ze zmianami klimatycznymi to przede wszystkim codzienne przestrzeganie reguł związanych ze zbieraniem i utylizacją śmieci. Jednym z niezawodnych sposobów jest korzystanie z usług legalnie działających firm zajmujących się gospodarką odpadami. Skuteczną metodą jest również przestrzeganie reguł związanych z naliczaniem opłaty recyklingowej czy opłat produktowych.

Gospodarka odpadami w firmach

Rosnąca świadomość ekologiczna i zaostrzanie przepisów dotyczących odpadów ma na celu zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego, a także bardziej sprawiedliwe i równomierne rozkładanie kosztów związanych z ich wytwarzaniem i zagospodarowywaniem. Na przestrzeni ostatnich lat wprowadzono wiele obowiązków dotyczących uszczelnienia działania systemów zbierania, segregowania i utylizacji odpadów. Przykładem takich działań może być zarówno wprowadzenie rejestru BDO, jak i opłaty produktowej czy recyklingowej.

Wszystkie firmy, które wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach, a także gospodarują odpadami, np. wytwarzają je, są zobowiązane do wpisanie się do Bazy Danych o Odpadach. Tego obowiązku nie muszą wypełniać jedynie te podmioty, w których w ramach prowadzonej działalności powstają tylko odpady komunalne. Nie muszą one także prowadzić ewidencji odpadów obowiązkowej w przypadku, gdy w przedsiębiorstwie powstają również odpady innego rodzaju niż komunalne, o ile spełniają określone warunki dodatkowe. Wpisowi do BDO oraz obowiązkowi ewidencjonowania swoje gospodarki odpadowej podlegają również te podmioty, które wykonując działalność handlową detaliczną albo hurtową oraz oferują klientom opakowania z tworzywa sztucznego objęte opłatą recyklingową. Zwolnieniem są jednak objęte firmy oferujące wyłącznie tzw. torebki lekkie, czyli popularne zrywki – wyjaśnia przedstawiciel firmy ZUZPER, która zajmuje się gospodarką odpadami i pielęgnacją terenów zielonych.

Warto pamiętać, że zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów są również te przedsiębiorstwa, które wytwarzają jedynie ich niewielkie ilości. W tej grupie znajdują się m.in. określone ilości odpadów budowlanych, w tym odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, o ile nie powstaje więcej niż do 5 ton rocznie. Podobnie przedstawia się sytuacja, gdy chodzi o materiały budowlane zawierające gips. Tu także wartością graniczną jest ilość 5 ton na rok. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że obowiązkiem firm, które wytwarzają odpady tego rodzaju, jest skorzystanie z usług podmiotów zajmujących się profesjonalnie odbiorem odpadów i ich wywozem. Może się to odbywać np. za pośrednictwem podstawianych kontenerów na gruz. Z podobnych usług mogą korzystać również firmy zobowiązane do prowadzenia ewidencji. W takim przypadku przedsiębiorstwo organizujące utylizację odpadów dostarczy swojemu klientowi odpowiednie dokumenty, potwierdzające przekazanie odpadów.

Jak jest skonstruowany system poboru opłaty recyklingowej?

Jednym z najbardziej spektakularnych działań zmierzających do zmniejszenia ilości zużywanych opakowań z tworzyw sztucznych było wprowadzenie opłaty recyklingowej. W zamierzeniu przepisy te mają skłaniać konsumentów do korzystania z toreb wielorazowych albo opakowań bardziej przyjaznych środowisku, np. toreb papierowych, które mogą być łatwo poddane recyklingowi, a przekazane do miejsca składowania w stosunkowo krótkim czasie ulegną rozkładowi. Obowiązki łączące się z opłatą recyklingową dotknęły jednak zarówno kupujących, jak i sprzedawców.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami podmiot oferujący torby na zakupy, które mają być użyte do zapakowania kupowanych towarów, musi pobrać od kupującego tzw. opłatę recyklingową. Wyłączone z niej są jedynie tzw. bardzo lekkie torby z tworzywa sztucznego, tj. takie, które mają grubość mniejszą niż 15 mikrometrów, niezależnie od swej budowy. Kategoria ta obejmuje więc torebki, które służą do zabezpieczania produktów kupowanych luzem, np. pieczywa, owoców czy warzyw.

Dodatkowa kwota musi być więc uiszczona od każdej torebki, która służy do zapakowania nabytych towarów i ma grubość między 15 a 49 mikrometrów, tzw. lekkiej torby z tworzywa sztucznego przeznaczonej na zakupy. Obowiązek naliczenia opłaty recyklingowej spoczywa jednak tylko na wybranych podmiotach – są to sklepy, piekarnie oraz cukiernie, a także stacje benzynowe, kawiarnie, bary i restauracje, jak również składy i magazyny prowadzące sprzedaż hurtową. Poza zbieraniem opłaty podmioty te muszą prowadzić ewidencję zakupionych i pobranych toreb.

Torby foliowe, które podlegają opłacie recyklingowej, nie mogą być proponowane klientom za darmo. Stawka opłaty wynosi w tym przypadku 20 groszy od każdego wydanego opakowania spełniającego kryteria lekkiej torby z tworzywa sztucznego. Trzeba jednak zaznaczyć, że opłacie recyklingowej podlegają jedynie torebki oferowane w punkcie sprzedaży. Towary, które są pakowane w tego rodzaju torby przez samego producenta przed dostarczeniem ich do sklepu, nie są w ten sposób obciążane. Warto podkreślić, że zwolnienie z opłaty recyklingowej torebek o grubości poniżej 15 mikrometrów obowiązuje jedynie wówczas, gdy pakowane w nie są produkty żywnościowe.

Prowadzenie właściwej gospodarki odpadami ma znaczenie niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności. Powstające pozostałości poprodukcyjne, opakowania czy zwykłe śmieci powinny być zawsze odbierane przez wyspecjalizowane podmioty i kierowane do recyklingu lub utylizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami. Korzystanie z usług firm wywożących odpady jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również najlepszym sposobem na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego i umożliwia przyczynienie się do ochrony klimatu.