Zastosowanie ciekłego azotu w medycynie i biotechnologii

Gazy techniczne uczestniczą w wielu procesach w bardzo zaawansowanych technologiach, ale także w czynnościach życia codziennego, w przemyśle spożywczym, w gastronomii i usługach. Nieocenione usługi oddają w medycynie i biotechnologii. Szczególnie w tych dziedzinach jednym z ważniejszych gazów jest ciekły azot. Warto więc przyjrzeć się bliżej jego zastosowaniom.

Azot – podstawowy składnik powietrza

Azot (N – łac. nitrogenium) to gaz bezbarwny i bezwonny – podstawowy składniki naszej atmosfery, w której zajmuje 78.09% objętości. Azot wchodzi w skład wielu związków chemicznych i organicznych. Do celów przemysłowych najczęściej stosuje się go w postaci ciekłej. Azot uzyskuje się, skraplając powietrze pod odpowiednim ciśnieniem i temperaturą. Po oddzieleniu innych składników powietrza (wodoru, tlenu i helu) magazynuje się go w specjalnych pojemnikach – termosach, zwanych naczyniami Dewara. Jedną z firm zajmujących się dystrybucją ciekłego azotu jest producent gazów technicznych Karo z Brzeźna niedaleko Aleksandrowa Kujawskiego.

Zastosowanie ciekłego azotu w biotechnologii

Biotechnologia to  interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się wykorzystywaniem procesów biologicznych na skalę przemysłową. Dzieli się ona na wiele dziedzin związanych z przemysłem spożywczym, rolnictwem, genetyką, ochroną środowiska i medycyną. W wielu tych działach, na poziomie laboratoryjnym ciekły azot znajduje szerokie zastosowanie. W otwartym naczyniu w warunkach normalnych czysty azot wrze w temperaturze −195,8 °C. Jego własności fizyczne wykorzystywane są więc do zamrażania komórek, tkanek oraz różnego typu preparatów. Ciekły azot oddaje nieocenione usługi także w kriogenice, która interesuje się własnościami ciał i obiektów w niskich temperaturach.

Ciekły azot a medycyna

Własności ciekłego azotu wykorzystywane są w medycynie do krioprezerwacji, czyli do zamrażania żywych komórek. Dzięki temu mogą być one przechowywane bez utraty funkcji życiowych przez dłuższy czas i po odmrożeniu stosowane do wielu skomplikowanych procedur medycznych. Ciekły azot używany jest także przy wielu zabiegach oraz w pracach laboratoryjnych. Znajduje zastosowanie w dermatologii, okulistyce, urologii, ginekologii, a także w onkologii. W krioterapii skroplony azot jest źródłem niskich temperatur w urządzeniach stosowanych do  krioterapii ogólnoustrojowej i miejscowej. Dzięki temu możliwe jest leczenie wielu chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych, miejscowe leczenie urazów, łagodzenie bólu pooparzeniowego, a nawet leczenie otyłości. Wykorzystywany jest także do kriochirurgii.