Środki smarne wykorzystywane w technice smarowniczej

Technika smarownicza ma szerokie zastosowanie, a jednym z ważniejszych są maszyny. Środki smarne umożliwiają minimalizację tarcia elementów mechanicznych konstrukcji, wydłużając ich żywotność, a jednocześnie przekładając się na mniejsze zapotrzebowanie na energię. Jakie środki smarne wykorzystuje się w technice smarowniczej? Od czego zależy ich smarność i jakie wymagania powinny spełniać?

Środki smarne w technice smarowniczej

W technice smarowniczej wykorzystuje się następujące środki smarne:

• oleje smarne,
• emulsje chłodząco-smarujące,
• gazy,
• substancje żelowe np. smary plastyczne,
• substancje stałe takie jak np. grafit lub azotek boru,
• niektóre metale np. złoto i miedź.

Choć wszystkie te środki smarne mają różne właściwości, to łączącą je cechą jest smarność, czyli zdolność do minimalizowania tarcia przez zmianę lepkości. Natomiast pojęcie: technika smarownicza odnosi się do sposobu, w jaki smary są nanoszone na elementy, między którymi występuje tarcie.

Od czego zależy smarność substancji lepkich?

Dwie substancje o identycznej lepkości, w tych samych warunkach smarowania mogą mieć różną smarność, ponieważ jest ona zależna od wielu czynników, w tym od:

• warunków pracy trących powierzchni,
• nacisków jednostkowych,
• geometrii styku,
• temperatury,
• tempa przemieszczania się powierzchni,
• właściwości materiałów, z jakich wykonano współpracujące powierzchnie,
• ciśnienia,
• składu chemicznego atmosfery wokół ocierających się o siebie powierzchni.

Środki smarne używane w celu minimalizowania tarcia muszą odznaczać się wymaganą smarnością i nie mogą wchodzić w niekontrolowane reakcje ze smarowanymi powierzchniami. Powinny też jak najdłużej zachowywać właściwości użytkowe i to w pełnym zakresie temperatur i ciśnień powstających podczas pracy powierzchni współpracujących. Nie mogą stwarzać zagrożenia pożarowego i zawierać toksycznych lub mutagennych składników, szkodliwych dla środowiska, a ich utylizacja powinna być łatwa i mało kosztowna.

Oczywiście żaden środek smarny nie jest w stanie spełnić wszystkich tych wymagań naraz, dlatego produkuje się różne substancje smarne, które mają spełniać bardziej szczegółowe, a jednocześnie bardziej ograniczone wymagania. Wiele z nich można zamówić w firmie TORUS.

Mnogość zastosowań środków smarnych idzie w parze z wielością sposobów ich nakładania. Techniki smarownicze dobiera się, uwzględniając rodzaj, właściwości i niezbędną ilość substancji smarnej, warunki pracy układu smarnego i jego konstrukcję oraz sposób doprowadzania środka. Dobór najlepszego wymaga więc specjalistycznej wiedzy.