Jak obliczyć wartość podatku VAT?

Założenie własnej firmy jest dziś prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. Świeżo upieczeni przedsiębiorcy bez wychodzenia z domu mogą załatwić wszelkie formalności, związane ze startem nowej działalności gospodarczej. Szybki i intuicyjny, odbywający się w internecie proces zdoła przejść właściwie każdy; znacznie gorzej jednak wygląda zrozumienie różnych prawideł rządzących światem biznesu.

Dla wielu to właśnie kwestie podatkowe okazują się być – obrazowo mówiąc – czarną magią. Jakby nie było, na tym opiera się wszystko i bez znajomości owych zagadnień niemożliwe będzie umiejętne ustalanie cen, co utrudni oczywiście wypracowywanie zysku. Zupełną podstawą w tej materii jest dobre obycie z podatkiem VAT, który w istocie sprawia problem nawet nieco bardziej doświadczonym ludziom interesu. W dalszej części artykułu napisanego we współpracy z Lidią Sarnecką z toruńskiego Biura Doradztwa Podatkowego, lepiej przybliżymy ten temat, sprawiając, że stanie się on bardziej przejrzysty. Serdecznie zapraszamy do lektury!

Czym dokładnie jest VAT?

VAT czyli – rozwijając ten skrót – value-added tax jest podatkiem od towarów i usług, doliczanym do wartości netto dokonywanych transakcji kupna-sprzedaży. W Polsce obowiązuje on od 8 stycznia 1993 roku; 11 lat później mówiące o nim przepisy zostały jednak znowelizowane, będąc od tej pory zgodne z prawem przyjętym na terenie Unii Europejskiej. Historycznie idea tego świadczenia na rzecz państwa sięga czasów końca I wojny światowej, a bezpośrednio wiążę się z osobą Carla Friedricha von Siemensa.

Idąc dalej, VAT to podatek obrotowy, pobierany na każdym etapie handlu, mający kilka stawek – 5, 8 czy 23% – odnoszących się do konkretnego rodzaju dóbr. Spotkać można się także z wartością zerową, zarezerwowaną między innymi dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Podatek naliczony i należny

Co ważne dla przedsiębiorców, owy podatek dzielimy na naliczony oraz należny. Pierwszy wariant odnosi się do VAT-u płaconego podczas dokonywania zakupów, o drugim zaś mówimy, gdy sami sprzedajmy coś naszym klientom. Osobom prowadzącym działalność zwracany jest podatek naliczony, podczas gdy ten należny mają oni obowiązek przekazać odpowiedniemu urzędowi skarbowemu. W praktyce na koniec miesiąca obliczamy różnicę między jedną a drugą wartością, co – gdy zakupy przewyższają sprzedaż –  może przełożyć się na zwrot przez fiskusa pewnej sumy.

Cena netto – co to takiego?

Należy powiedzieć, że cena netto produktu jest ceną nieuwzględniającą PTU (podatku od towarów i usług). Ta właśnie wartość najbardziej interesuje prowadzącego firmę, gdyż jest to kwota, którą po rozliczeniu z państwem faktycznie płaci on za dany produkt. Podobnie rzecz ma się przy zbycie, gdzie netto jest tym, co w rzeczywistości dostaniemy za oferowaną rzecz.

Przykłady obliczeniowe

Najprostszy przykład, jaki da się zademonstrować prezentuje się następująco. Jeżeli nasza cena netto to 100 zł, VAT zaś ustalimy sobie na poziomie 23%, to kwotę brutto obliczymy mnożąc 100 przez 1,23. Wartość samego podatku otrzymamy tutaj, odejmując wynik poprzedniej operacji od kwoty netto. Wszystko działa na zbliżonej zasadzie, gdy znany cenę brutto, a także stawkę podatku. Gdy założymy, że brutto to 108 zł, a PTU wynosi 8%, podzielenie 108 przez 1,08 da nam wartość stu złotych netto; odejmując natomiast odpowiednie liczby, poznamy wymiar pieniężny VAT-u.

Deklaracja VAT

Pewne problemy mogą pojawić się przy mniej oczywistych działaniach, gdzie zaokrąglenia potrafią odrobinę namieszać. W praktyce jednak wszystko dzieje się „z automatu” i jeśli nasz program sprzedażowy działa według ogólnie przyjętych zasad, o pomyłce nie może być mowy. Pamiętajmy, że precyzją muszą charakteryzować się także comiesięczne deklaracje VAT, które łącznie z obsługą plików JPK najlepiej zostawić doświadczonej księgowej.