Do czego służą odczynniki w pracach laboratoryjnych?

Odczynniki chemiczne są wykorzystywane do prowadzenia prac naukowo-badawczych, w celach pomiarowych, analizach chemicznych, czy w preparatyce. Są one niezbędnym elementem wyposażenia laboratorium.  Bez nich nawet najlepszy sprzęt i wykwalifikowana kadra będą bezużyteczne. Ich produkcją zajmują się specjalne firmy, które muszą przestrzegać rygorystycznych norm. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest odczynnik chemiczny i do czego służy.

Czym jest odczynnik chemiczny?

Odczynniki chemiczne to ogólny termin służący do określenia pojedynczych związków chemicznych, ich mieszanin lub roztworów, które mają swoje zastosowanie w pracy laboratoryjnej. Są one dokładnie odmierzane i przygotowywane, a ich właściwe wykorzystanie może wspomóc pracę laboratoryjną. Odczynniki chemiczne cechują się określoną czystością substancji i wyznaczonym okresem trwałości. Są one bezpiecznie przechowywane w odpowiednich opakowaniach, w których nie utracą cennych właściwości. Większość z nich przetrzymywana jest w dobrze wentylowanych pomieszczeniach z dala od bezpośredniego źródła światła. Niektóre z nich jednak wymagają specjalnych warunków.

Odczynnik chemiczny może być sprzedawany w formie roztworu w całej gamie stężeń lub w stanie czystym, co nie oznacza jednak, że dostajemy produkt, w którego składzie 100 % zawartości to interesująca nas substancja. Każdy odczynnik zawiera w swoim składzie mniejsze lub większe ilości zanieczyszczeń. Dlatego przed rozpoczęciem pracy i podjęciem decyzji o zakupie odczynników, warto zwrócić uwagę na oznaczenia klasy czystości – podpowiada specjalista z firmy ALPBIS, która wykonuje usługi w zakresie tworzenia, rozbudowy i modernizacji laboratoriów oraz dostarcza pełny zakres wyposażenia laboratoryjnego, tj. urządzenia, szkło, odczynniki itp.

Odczynniki chemiczne ze względu na stopień czystości można podzielić na techniczne, czyste, czyste do analizy i chemicznie czyste. Te ostatnie posiadają zanieczyszczenia, które są niewykrywalne nawet przy użyciu bardzo czułych metod analizy chemicznej. Zawartość procentowa w produkcie oznaczonym tą kategorią mieści się w przedziale 99,99-99,999%. Wśród odczynników chemicznych można wyróżnić także analityczne, które są specjalnie przygotowanymi substancjami do przeprowadzenia reakcji chemicznych. Dzięki nim możliwe jest zaobserwowanie charakterystycznych efektów, a w rezultacie wykrycie innych substancji, bądź dokładne określenie ich stężenia lub ilości.

Jakie są przykładowe odczynniki chemiczne i do czego służą?

Odczynniki używane w laboratoriach mogą służyć do analiz jakościowych, czy do bardziej złożonych eksperymentów i badań. Możemy wyróżnić kilka przykładowych odczynników, np. odczynnik Czugajewa, który stosowany jest w analizie chemicznej, jako czuły wskaźnik do wykrywania szeregu metali, np. niklu, platyny, rodu, ołowiu, miedzi czy żelaza. Z kolei odczynnik Fehlinga stosuje się do jakościowego oznaczania aldehydów. Odczynnik chemiczny Lucasa stosowany jest do odróżnienia alkoholi trzeciorzędowych, a Marquisa - do wykrywania alkaloidów zawierających azot i mających odczyn alkaliczny. Przy pozytywnym wyniku próby następuje pojawienie się zabarwienia, od pomarańczowego do czarnego.

Przykładów odczynników wykorzystywanych w pracach laboratoryjnych jest więcej. Każdy z nich charakteryzuje się inną trwałością i działaniem, co sprawia, że rozpoznanie lub przeprowadzenie reakcji chemicznych przez specjalistów jest możliwe i łatwe. Odpowiednio dobrany odczynnik może skutecznie wspomóc pracę w laboratorium. Natomiast bez niego nawet najlepszy sprzęt będzie bezużyteczny.