Czym jest weksel i deklaracja wekslowa w świetle prawa?

Deklaracja wekslowa to nieodłączna część weksla in blanco. Taki weksel jest stosowany na szeroką skalę jako forma zabezpieczenia należności wierzyciela – najczęściej w obrocie gospodarczym między przedsiębiorcami. Weksel in blanco w praktyce ogranicza się wyłącznie do podpisu wystawcy, co w przypadku takiego dokumentu rodzi potrzebę dodatkowego zawarcia porozumienia stron upoważniającego odbiorcę weksla do jego wypełnienia w razie ziszczenia się ustalonych przez strony okoliczności, tj. deklaracji wekslowej.

Domniemanie istnienia deklaracji wekslowej

Deklaracja wekslowa stanowi podstawę wystawienia weksla i wskazuje warunki, od których spełnienia zależy prawo jego wypełnienia, określa maksymalną kwotę, na którą weksel może być wystawiony, a także wskazuje rodzaj terminu płatności, jakim weksel może być opatrzony. Porozumienie takie zostało uregulowane w art. 10 ustawy Prawo wekslowe (dalej jako Prawo wekslowe).

Weksel jest rodzajem papieru wartościowego, który stanowi zabezpieczenie umowy zawartej pomiędzy stronami. W dokumencie takim jedna ze stron zobowiązuje się bezwarunkowo do spłacenia określonej sumy wekslowej we wskazanym terminie stronie przeciwnej. Weksel z reguły jest dokumentem sporządzonym w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie, w którym wystawca zobowiązuje się do zapłacenia określonej sumy pieniężnej (we wskazanym miejscu i czasie) określonej osobie. Ponadto dokument ten nakłada bezwarunkową odpowiedzialność.

Wystawienie weksla in blanco (specjalnej odmiany weksla, który wystawiany jest bez oznaczania większości elementów składowych, a na ogół zostaje ograniczony do podpisu wystawcy złożonego na blankiecie) łączy się z domniemaniem istnienia deklaracji wekslowej. W praktyce oznacza to, że deklaracja wekslowa sporządzona w formie papierowej nie jest warunkiem ważności weksla. Sama w sobie nie jest uzależniona od istnienia deklaracji wekslowej – sam fakt wydania stwarza domniemanie, że wystawca upoważnił otrzymującego weksel do jego wypełnienia.

Co jest najważniejsze podczas wystawiania deklaracji wekslowej?

Deklaracja wekslowa to nieodłączny element weksla in blanco, który jest wystawiany bez oznaczania większości elementów składowych, a zazwyczaj posiada jedynie podpis wystawcy. Właśnie z tego względu tak ważne jest, aby jego wypełnienie odbywało się zgodnie z postanowieniami stron, czyli z zapisami deklaracji wekslowej.

Jak mówi adwokat z Kancelarii Prawnej Dorota Giesek: Weksel in blanco ma za zadanie zabezpieczenie interesu wierzyciela, który w każdej chwili może wypełnić weksel i żądać od dłużnika wpisanej w nim kwoty. Sama deklaracja wekslowa natomiast chroni prawa dłużnika, ponieważ ochrania maksymalną sumę długu wekslowego oraz termin, po upłynięciu którego wierzyciel ma prawo wypełnić weksel.

Decydując się na wystawienie weksla lub deklaracji wekslowej, zaleca się skorzystanie z porady prawnej i usług świadczonych przez wyspecjalizowaną kancelarię adwokacką. Doświadczenie specjalistów oraz ugruntowana pozycja na rynku pozwala na skuteczne reprezentowanie klientów i rozwiązanie wszystkich kwestii spornych.