Kiedy wymagane jest notarialne poświadczenie dziedziczenia?

Kwestie związane z dziedziczeniem od zawsze wzbudzają wiele emocji. Faktem jest, że dotyczą one dosłownie wszystkich, gdyż prędzej czy później każdy z nas będzie musiał przyjąć bądź odrzucić spadek po bliskiej osobie. I choć w takich przypadkach zwykło się załatwiać formalności sądownie, wyjściem szybszym oraz prostszym okazuje się odwiedzenie notariusza.

Tytułowe poświadczenie dziedziczenia jest jednym z najczęściej sporządzanych dokumentów w polskich kancelariach. Pozwala ominąć tradycyjną, żmudną procedurę prowadzącą do udowodnienia prawa do majątku. Czy istnieją jakieś warunki, które należy spełnić, by otrzymać ów akt? Co dokładnie trzeba wiedzieć o tym sposobie załatwienia sprawy? Po odpowiedzi na te oraz inne ważne pytania zapraszamy do dalszej części naszego artykułu.

Informacje wstępne

Dnia 2 października 2008 roku krajowi notariusze uzyskali możliwość tworzenia opisywanych aktów. Gdy tylko tego rodzaju dokument znajdzie się w Rejestrze Spadkowym, posiadać będzie on dokładnie taką samą moc, jak postanowienie odpowiedniego sądu. Nim jednak to nastąpi i zanim jeszcze urzędnik zabierze się do sporządzania właściwego pisma, niezbędne będzie opracowanie tak zwanego protokołu dziedziczenia. Czynność ta wymaga obecności wszystkich, których bierze się pod uwagę jako spadkobierców ustawowych oraz testamentowych. Oprócz tego w biurze pojawić muszą się także osoby obciążone zapisami windykacyjnymi.

Protokół dziedziczenia

W czasie tworzenia protokołu – mówi notariusz Barbara Jeziorska ze Zgierza – stawający zobowiązani są do ujawnienia swego pokrewieństwa ze spadkodawcą, jak również wszelkich okoliczności mających znaczenie dla całej sprawy. Aby ową procedurę uznać za wiążącą, wszyscy zgromadzeni muszą być zgodni – ich oświadczenie ma być wspólne i jednoznaczne. Oznacza to, że jeśli na przykład któryś z zebranych spróbuje podważyć testament, kwestie dziedziczenia trzeba będzie pozostawić sądowi.

Pewne wyjątki

Powyższy przypadek nie jest zresztą jedynym, wykluczającym przygotowanie przez notariusza aktu. Gdy zmarły nie posiadał polskiego obywatelstwa, okazało się, że nie wszyscy zainteresowani byli obecni, kiedy śmierć spadkodawcy miała miejsce przed 1 lipca 1984 roku, a także w przypadku, gdy ma się do czynienia z testamentem szczególnym, kancelaria – według prawa – nie będzie mogła pomóc.

Co jest potrzebne do sporządzenia aktu?

Przeprowadzenie notarialnego poświadczenia dziedziczenia wymagać będzie zaprezentowania chociażby:

• skróconego odpisu aktu zgonu,
• unieważnionego dowodu osobistego zmarłego lub zaświadczenia o numerze PESEL,
• skróconego odpisu aktu małżeństwa,
• skróconych odpisów aktów urodzenia spadkobierców,
• testamentu,
• i – jeśli w skład spadku wchodzą nieruchomości – numerów ksiąg wieczystych.

Czasem zdarza się jednak, że tego rodzaju informacje są niewystarczające. W takiej sytuacji notariusz poprosić może o przedstawienie kolejnych istotnych danych. Po nabyciu spadku, wszyscy stawający zostają współwłaścicielami pozostawionego majątku. Aby jednak każda z osób samodzielnie mogła rozporządzać własną jego częścią, konieczne będzie przeprowadzenie podziału spadku. Można tego dokonać znów na dwa sposoby – sądownie bądź w sposób umowny przed notariuszem.

Podsumowanie

Jakkolwiek posiadanie dokumentu poświadczającego dziedziczenie nie jest obligatoryjne, z pewnością warto się o niego postarać; w ten sposób tylko wszystko przyspieszymy. Ponadto akt ten pomoże nam w odzyskaniu wchodzących w skład masy spadkowej wierzytelności, jak również w nabyciu praw do powiązanych ze sprawą nieruchomości.