Jak rozpoznać odwodnienie organizmu dziecka na skutek biegunki?

Odwodnienie zdefiniować można jako niedobór wody komórkach i tkankach organizmu. Stan ten doprowadzić może do szeregu powikłań takich, jak zaburzenia pracy serca, niekontrolowany spadek ciśnienia krwi, niewydolność nerek, napady drgawkowe, zaburzenia świadomości, a nawet śpiączka. Jako że odwodnienie negatywnie wpływa na regulację temperatury organizmu, towarzyszyć może my wysoka gorączka. Jedną z głównych jego przyczyn jest biegunka. Jak radzić sobie z tym problemem, gdy dopada on najmłodszych członków rodziny?

Biegunka – co to takiego?

Biegunkę rozpoznać można po tym, że dziecko robi stolce o luźniejszej, płynnej lub półpłynnej konsystencji, a częstość ich oddawania jest większa niż zazwyczaj. Niekiedy może pojawić się w nim także śluz, krew lub ropa. Gdy maluch nie jest karmiony tylko piersią, powinien oddawać nie więcej niż 3 stolce na dobę. Te, które żywią się wyłącznie mlekiem mamy mogą wypróżniać się po każdym posiłku i nie powinno być to powodem to obaw. Jak pokazują badania, zapadalność na ostrą biegunkę u dzieci poniżej 3 roku życia, które zamieszkują Europę waha się od 0,5 do 2 epizodów rocznie. Do najczęstszych jej przyczyn zalicza się rotawirusy. Do zakażenia nimi dochodzi przeważnie na skutek kontaktu bezpośredniego, czyli poprzez zainfekowaną wodę lub ręce (żywność, zabawki, naczynia), a także drogą kropelkową, na przykład przez kichanie. Ze względu na szybką i łatwą drogę rozprzestrzeniania się, biegunka rotawirusowa przyjmować może postać epidemiologiczną. Najczęściej pojawia się w skupiskach, atakując kilka organizmów na raz (na przykład w przedszkolach czy żłobkach). Najwięcej przypadków zachorowań można zaobserwować w okresie zimowym. Rzadko kiedy biegunkę wywołują bakterie lub grzyby.

Do czego może prowadzić nieleczona biegunka?

Znacząca część naszego ciała składa się z wody, która to jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To właśnie ona odpowiedzialna jest za transportowanie elektrolitów, składników odżywczych i produktów przemiany materii oraz utrzymywanie prawidłowej objętości i ciśnienia krwi. Nieleczona biegunka prowadzić może do odwodnienia organizmu. Po wystąpieniu ostrej biegunki u dziecka, najlepiej podać mu doustny płyn nawadniający. Tak zwana szybka faza nawadniania powinna trwać około 4-6 godzin. Z lekarzem należy skontaktować się wówczas, gdy dziecko oddaje stolce biegunkowe co najmniej 8 razy na dobę, towarzyszą im wymioty lub choruje ono na niewydolność nerek czy cukrzycę.

Objawy odwodnienia organizmu

W przypadku lekkiego odwodnienia, jama ustna i język dziecka są wilgotne, pragnienie normalne, maluch jest spokojny i przytomny. Gdy mamy do czynienia z umiarkowanym odwodnieniem organizmu jama ustna i język są suche, pociecha jest spragniona, pije łapczywie, jest pobudzona i niespokojna. Do objawów odwodnienia organizmu w stopniu ciężkim zalicza się natomiast bardzo suchą jamę ustną i język, dziecko pije słabo lub jest niezdolne do samodzielnego przyjmowania płynów i jest senne, a niekiedy nawet nieprzytomne. Ocenę odwodnienia możemy także przeprowadzić naciskając płytkę paznokcia dziecka do momentu zblednięcia. Gdy krew wraca na swoje miejsce w czasie nieprzekraczającym 1,5 sekundy, mówić możemy o umiarkowanym odwodnieniu organizmu.

Jak ustrzec się przed biegunką?

Jak już zostało powyżej wspomniane, biegunka jest przeważnie efektem infekcji wirusowej. W związku z tym, w znaczącej większości przypadków nie ma konieczności stosowania antybiotykoterapii. Zamiast tego, w domowej apteczce znajdować powinny się płyny nawadniające, produkty zawierające w swoim składzie smektyn (jest to naturalny glinokrzemian wiążący toksyny wirusowe i bakteryjne, i usuwający je z organizmu) oraz leki jak Stoperan. Poprawia on także konsystencję stolców i redukuje ich ilość, skracając w ten sposób czas choroby. Gdy maluch zaczyna tolerować płyny doustne, można rozpocząć podawanie mu pokarmów. U dzieci poniżej 5 roku życia najlepiej stosować dietę bezlaktozową, która, jak podają badania, skraca czas trwania biegunki u hospitalizowanych maluchów o około 18 godzin.