Cytologia nowotworów u psów i kotów

Cytologia to badanie mikroskopowe komórek pobranych z organizmu. Badając wygląd tych komórek można postawić diagnozę konkretnego procesu chorobowego. Cytologia najczęściej stosowana jest do diagnozowania guzów, krost oraz guzków występujących na powierzchni ciała zwierzęcia. Jednak cytologia może być również wykorzystana w celu zbadania narządów wewnętrznych, takich jak płuca, nerki oraz wątroba. Badaniu cytologicznemu mogą zostać poddane różne części ciała, na przykład oczy. Istnieje kilka sposobów pobierania komórek do badania w zależności od tego, gdzie występuje problem i jakiego rodzaju tkanki dotyczy.

Cytologia – jakich informacji dostarcza?

Najważniejszą rzeczą, jaką może wykazać cytologia u zwierząt jest to, czy problem jest spowodowany stanem zapalnym, czy nowotworami. Jeśli występuje stan zapalny, cytologia może często zidentyfikować przyczynę, taką jak infekcja bakteryjna, ciało obce lub alergie. Jeśli próbka wydaje się nowotworowa, cytologia może zwykle określić, który typ tkanki jest zaangażowany i czy nowotwór jest złośliwy, czy łagodny.

Jak przebiega badanie cytologiczne?

Jak wyjaśnia specjalista z przychodni weterynaryjnej DR HAU: Najczęściej w celu pobrania komórek wykonuje się aspirację cienkoigłową lub biopsję cienkoigłową. Ta technika wykorzystuje jałową, cienką igłę o bardzo małej średnicy, która przymocowana jest do pustej strzykawki. Igłę wprowadza się w środek tkanki lub zmiany wypełnionej płynem, a tłok strzykawki odciąga się w celu zassania komórek z tkanki stałej, takiej jak guzek skóry lub w celu zebrania płynu z miejsca, w którym owa zmiana występuje. Co więcej, wynik badania otrzymujemy jeszcze tego samego dnia, w którym wykonany został zabieg.

Inne sposoby pobierania materiału cytologicznego od psów i kotów to zeskrobina skóry, która często wykonywana jest w przypadku skóry łuszczącej się, posiadającej strupy lub liszaje. Kolejnymi metodami wykorzystującymi materiał cytologiczny w celu diagnozy zmian nowotworowych to między innymi pobranie preparatu odciskowego poprzez mocne dociśnięcie szkiełka mikroskopowego do owrzodzonej zmiany.

W celu pozyskania materiału cytologicznego używa się również wacików bawełnianych, które używane są do zbierania wydzieliny i komórek z wilgotnych miejsc, takich jak oczy, nos, usta lub pochwa.

Cytologia nowotworów – zalety

Cytologia to prosta, szybka i stosunkowo bezbolesna i nieinwazyjna metoda zbierania informacji o zmianach nowotworowych i o przebiegu choroby. Sprzęt potrzebny do wykonania zabiegu nie jest drogi, a pobieranie próbek często można przeprowadzić bez sedacji lub znieczulenia. Przy stosunkowo niewielkiej inwestycji czasu i zasobów cytologia często może zapewnić ustalenie ostatecznej diagnozy.

W jaki sposób cytologia pomaga w rozwiązaniu problemu?

Jeśli cytologia wskazuje na nowotwór, wygląd komórek może identyfikować rodzaj guza i przewidywać, jak będzie się zachowywał. Jest to ważne, ponieważ w przypadku guzów złośliwych mogą być wymagane dalsze badania, np. prześwietlenie klatki piersiowej w celu ustalenia, czy doszło do przerzutów.

Cytologia jest pomocna przy planowaniu leczenia, w tym przy ustalaniu, czy uzasadnione jest usunięcie chirurgiczne i jak szybko powinno być zaplanowane oraz czy inne metody leczenia, takie jak chemioterapia lub radioterapia, mogą być pomocne. Kiedy charakter guza jest znany z wyprzedzeniem, lekarz jest w stanie lepiej zaplanować sposób usunięcia guza i przewidzieć, co może się później wydarzyć.