Czym jest i do czego służy angiografia?

Angiografia to specyficzny rodzaj badania diagnostycznego. Jej zasadniczym celem jest zobrazowanie naczyń krwionośnych, na której to podstawie ocenić można stan nie tylko samych tych naczyń, ale też niektórych narządów wewnętrznych. Z uwagi na fakt charakterystycznego ukrwienia guzów nowotworowych angiografia znajduje zastosowanie także w onkologii. Na czym dokładnie polega? Istotą tego badania jest podanie do krwiobiegu środka cieniującego (zwanego też niekiedy kontrastem), dzięki któremu naczynia krwionośne stają się lepiej widoczne. W przypadku angiografii przeprowadzanej z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego podaje się substancję, która silnie to promieniowanie pochłania. Taki rodzaj angiografii wykorzystywany jest chociażby przy podejrzeniu zwężenia żył lub tętnic, obecności tętniaka bądź guza nowotworowego czy krwawień wewnętrznych. Angiografia pomaga też czasem precyzyjnie podać lek w odpowiednie miejsce albo zamknąć światło naczynia.

Angiografia w okulistyce

Szczególną odmianą angiografii jest wykorzystujące opisany wyżej mechanizm badanie okulistyczne. Ponieważ nie stosuje się tu promieniowania, jest ono znacznie bezpieczniejsze – można wykonywać je wielokrotnie, u osób w każdym wieku, również u kobiet w ciąży. Jako środka cieniującego używa się najczęściej substancji zwanej fluoresceiną (stąd wariant nazwy badania: fluoroangiografia). Wskazaną w niektórych w przypadkach alternatywą może być też indocyjanina. Zarówno angiografię fluoresceinową (AF), jak i indocyjaninową (ICG) wykonać można np. w Specjalistycznym Ośrodku Okulistycznym we Wrocławiu.

Przed badaniem i po nim

Po podaniu kontrastu mogą wystąpić nudności i wymioty, przed badaniem nie należy więc spożywać ciężkich posiłków. Zarówno przez 24 godziny przed, jak i 24 godziny po nim warto też zachować abstynencję alkoholową. Poza tym angiografia nie wymaga żadnych szczególnych przygotowań. Pacjentowi wkrapla się do oczu środek rozszerzający źrenice. Jego działanie utrzymuje się przez kilka godzin, w którym to czasie może wystąpić nadwrażliwość na światło i nie wolno prowadzić pojazdów. Osoba badana siada przed aparatem do badania dna oka, opierając czoło i brodę na specjalnych podpórkach. Po podaniu kontrastu wykonuje się serię zdjęć w różnych odstępach czasu – początkowo mniejszych, potem większych. Całość może trwać od kwadransa do nawet dwóch godzin, zależnie od potrzeb badania. Po jego zakończeniu dobrze jest przyjmować zwiększone ilości płynów, aby szybciej wypłukać środek cieniujący z organizmu. Dopóki się to nie stanie, skóra, spojówki, mocz i błony śluzowe mogą mieć charakterystyczny żółty odcień – nie jest to powód do niepokoju.

Wskazania i korzyści

Dzięki angiografii wykryć można zmiany w naczyniach siatkówki i naczyniówki, a także obszary ich niedokrwienia. Badanie pozwala ponadto odróżnić świeże stany zapalne od starych blizn i ognisk zwyrodnieniowych czy nowotworów, ustalić dokładnie miejsce i zakres obszaru, który należy poddać laseroterapii w retinopatii cukrzycowej, jak również precyzyjnie zdiagnozować schorzenia plamki żółtej (obrzęki, AMD) i dobrać optymalną formę terapii. Wśród innych wskazań do wykonania angiografii wymienić można m.in. barwnikowe zwyrodnienia siatkówki oraz niektóre choroby zakaźne, genetyczne i pasożytnicze.