Rodzaje wyrobów ceramicznych

Rodzaj wyrobów ceramicznych zależy przede wszystkim od rodzaju gliny, z jakiego jest wykonany. W procesie produkcji dany rodzaj gliny łączony jest z różnorodnymi minerałami i wypalany na co najmniej kilka sposobów. W zależności od typu surowca, użytych minerałów i technologii wypalania powstaje naczynie ceramiczne z fajansu, kamionki, porcelany albo porcelany kostnej. Do dziś zdarza się, że nazywamy coś fajansem – w znaczeniu: czymś kiepskim, słabo wykonanym. Fajans powstaje z białej glinki, pokrywanej szkliwem. Używa się go do wytwarzania naczyń kuchnennych, sprzętu elektrotechnicznego i sanitarnego. Powiedzenie wzięło się stąd, że fajansu nie wypala się aż do zeszklenia i pozostaje przepuszczalny dla wody. Terakota, zbliżona do fajansu, ma porowatą podstawę, jako glazura może być szkliwiona bądź nieszkliwiona. Sprawdza się jako materiał na doniczki, cegły, płytki podłogowe. Powstaje z gliny dobrze oczyszczonej.

Terakota bywa mylona z kamionką, ale trzeba pamiętać, że to odmienne wyroby ceramiczne – wyjaśnia specjalista z firmy WR Ceramika z Bolesławca.

Być może są mylone z powodu podobnego, brązowego koloru. Jeśli nie wiemy, jak wygląda kamionka,  przypomnijmy sobie, w jakim garnku mama kisiła ogórki. Na pewno w kamionkowym. Takie naczynia powstają z gliny kamionkowej bądź innej, niepalnej. Wypalane są w wysokiej temperaturze i mają strukturę nieporowatą. Mogą być zeszkliwione, ale nie jest to konieczne. Zazwyczaj jest ceramiką szklistą bądź pół – szklistą. Jest gęsta i nie przepuszcza wody. Za królową ceramiki uważana jest jednak porcelana. „Jedzenie z porcelanowych talerzy” uchodziło i uchodzi za symptom luksusu. Porcelana jako materiał ceramiczny powstaje zazwyczaj z glinki kaolinowej, kwarcu i skalenia, połączonych w masę, którą się wałkuje, dzieli na fragmenty i umieszcza w formach nadających kształt późniejszym naczyniom. Wypala się je w piecu w temperaturze  1200 - 1400°C. W najlepszych, tradycyjnych zakładach ten rodzaj wyrobu ceramicznego  jest ręcznie malowany i zdobiony. Sposób tworzenia wzorów, przekazywanych z pokolenia na pokolenie sprawia, że porcelana jest nie tylko naczyniem użytkowym, ale też ozdobą i nośnikiem tradycji. Porcelanowe naczynia znane są z wytrzymałości i twardości. Półprzezroczystość porcelany wynika głównie z zeszklenia w procesie produkcji. Technologia wyrabiania tego szczególnego rodzaju  ceramiki wywodzi się ze starożytnych Chin, w Europie odkryto ją w XVIII w. Porcelana kostna natomiast (zwana też miękką) powstaje z popiołu kostnego, kaolinu i materiału spienionego.  Jej wymyślenie przypisuje się angielskiemu garncarzowi Josiah’owi Spode’owi.