Charakterystyka księgowości organizacji pozarządowych

Specyficzny sposób działania organizacji samorządowych wymaga dostosowania usług księgowych do konkretnych wymogów prawa, sposobów finansowania oraz zarządzania NGO. Przedstawiamy charakterystykę księgowości organizacji pozarządowych.

Przepisy prawa

Sektor pozarządowy podlega odrębnym przepisom podatkowym, jak również odrębnym zasadom finansowej sprawozdawczości. Organizacje pozarządowe często prowadzą projekty finansowane ze środków europejskich, których wydatkowanie wymaga stosowania się do pewnych regulacji dotyczących rachunkowości i realizacji procesów budżetowania, jak również rozliczania środków.

Cel prowadzenia księgowości organizacji pozarządowych

Jak mówi prawo, wszystkie zarejestrowane stowarzyszenia oraz fundacje muszą prowadzić księgowość. Konieczne jest to nawet wtedy, gdy jedynym przychodem NGO są składki członkowskie.

- Właściwym celem prowadzenia ksiąg rachunkowych jest rejestracja wydarzeń finansowanych przy zachowaniu obowiązujących przepisów. Jej efektem ma być przejrzysty obraz działalności i finansów organizacji – tłumaczy nasz rozmówca reprezentujący Biuro Rachunkowe Frux.

W organizacji pozarządowej mamy do czynienia z:

• księgowością pełną – prowadzoną za pomocą księgi głównej według ustalonego planu kont,
• księgowością uproszczoną - „jednostkę małą”, „jednostkę mikro” (od 2017 r.: „jednostkę NGO”),
• uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów (nie jest to książka przychodów i rozchodów).

Każdego roku stowarzyszenia i fundacje muszą sporządzać sprawozdanie finansowe, a następnie przesłać je do urzędu skarbowego.

Obowiązek prawny

Prowadzenie księgowości jest obowiązkiem każdej działającej organizacji pozarządowej. Wynika on z określonych przepisów, a punktem wyjścia w tym przypadku jest Ustawa o rachunkowości. Spod jej działania wyłączone są jedynie niektóre organizacje kościelne (te, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a w sprawach finansowych podlegają zasadom określonym przez wewnętrzne przepisy kościelne).

Księgowość NGO

W ramach księgowości organizacji pozarządowych wykonuje się nie tylko prace z zakresu prostej rejestracji wydarzeń finansowych. Ma ona o wiele większe znaczenie , bo od tego jakie zasady finansowe przyjęte zostały w danej organizacji, zależy jej ostateczny wynik finansowy (finansowy wskaźnik działalności). Co więcej, przejrzysty, rzetelny i konsekwentny sposób prowadzenia księgowości to jedna z najlepszych rekomendacji dla organizacji pozarządowej. Dopracowany system księgowy i plan kont znacznie ułatwiają rozliczanie się z otrzymanych dotacji, umożliwia szybkie wygenerowanie potrzebnych informacji, a także pomaga przy ocenie rentowności działalności całej organizacji.